Nhân sâm – Vị thuốc “đại bổ” với người suy nhược cơ thể
SKĐS – Nhân sâm là vị thuốc quý đại bổ nguyên khí, được Đông y xếp vào loại “thượng phẩm”, nghĩa là vị thuốc cho tác dụng bổ và không có độc tính.
Nhân sâm là cây thảo dược lưu niên mọc hoang trong tự nhiên hoặc được trồng ở những vùng cao, nhiệt độ thấp, mát lạnh.
Nhân sâm là rễ phơi hay sấy khô của cây Nhân sâm (Panax gingseng C.A. Mey.), thuộc họ Ngũ gia bì (Araliaceae).
Về thành phần hoạt chất, nhân sâm có ít nhất 12 loại glucosid, 14 loại acid amine, các hợp chất phenol, flavonoid, phytosterol, các loại đường và sinh tố, acid nicotinic, các khoáng chất Na, K, Ca, Mg, Mn, Fe, Cu, Zn, Ge.
Theo Đông y, nhân sâm vị ngọt hơi đắng, tính hơi ôn; vào kinh tâm tỳ, phế. Công năng chủ trị: Đại bổ nguyên khí, cố thoát sinh tân phục mạch, an thần ích trí. Dùng tốt cho người suy nhược cơ thể, tỳ vị hư nhược, phế hư suyễn khái, tự hãn, kiện vong, huyễn vựng, nam giới di tinh liệt dương, trẻ em kinh giật, phụ nữ băng lậu.
Liều dùng, cách dùng: 1 – 9g/ngày; bằng cách hãm, nấu, sắc, ninh hoặc hầm…
Bài thuốc có nhân sâm
Nhân sâm trị phế hư, tỳ vị hư, nhiệt bệnh đái tháo đường, họng khô miệng khát…
Bệnh nặng, bệnh đã lâu ngày, ra máu nhiều dẫn đến hôn mê, mạch đập khẽ muốn ngừng
Dùng một trong các bài:
Bài 1 – Thang độc sâm: Nhân sâm 4g đến 12g, chưng cách thuỷ, cho uống. Trị chứng hư thoát nguy kịch.
Bài 2 – Thang sâm phụ: Nhân sâm 3g – 6g, phụ tử 12g – 20g. Sắc uống. Trị các chứng như trên kèm mồ hôi ra lạnh toát, chân tay rã rời.
Công dụng các bài trên: ích khí cứu thoát (cấp cứu khi bệnh nặng).